Luther Anne Elisa Kortlang

Luther Anne Elisa Kortlang wordt op 21 januari 1921 in Ermelo geboren als jongste zoon van architect en – in de oorlog – verzekeringsagent Johannes Evert Wilhelm Gijsbrecht Kortlang (Rheden 1888) en Anna Wilhelmina Elisabeth Mulder (Aalten 1892, dochter van gereformeerd predikant). De ouders zijn in december 1914 getrouwd en het gezin Kortlang telt zeven kinderen. In de oorlog woont de familie aan de Wilhelminalaan 6 in Ermelo. Als opleiding kiest Luther de Koloniale Landbouwschool in Deventer, omdat hij net als zijn broer Fokko naar Indië wil. Vanaf september 1941 staat hij ingeschreven in Deventer, maar september 1943 woont hij weer in Ermelo.

Vanaf augustus 1942 gaat Luther – met medeweten van zijn vader – in het verzet. Hij wil de Duitsers niet ongestraft hun gang laten gaan, Nederland helpen bevrijden en daarna naar Indië gaan, waar zijn broer vanaf 1942 krijgsgevangene van de Japanners is. Luther verricht koeriersdiensten, is lid van de inlichtingendienst in Ermelo en werkt veel samen met zijn neef Kees Kortlang, die ook in Ermelo woont. Vanaf eind 1943 staat Luther Kortlang onder direct gezag van de gewestelijke commandant Piet van de Veluwe, schuilnaam voor rijksveldwachter Berend Dijkman uit Ermelo. Deze wordt helaas in november 1944 opgepakt waarbij zijn archief wordt ontdekt. Bovendien slaat Dijkman in handen van de Sicherheitsdienst door en noodgedwongen – wellicht psychisch geknakt – helpt hij met het letterlijk aanwijzen en oppakken van zijn mede-verzetsstrijders. Dijkman wordt op 29 maart 1945 als represaille op de heide bij Wierden samen met 19 andere Todeskandidaten gefusilleerd.

De vondst van Dijkmans uitgebreide archief is zeer waarschijnlijk fataal voor de familie Kortlang, want een briefje met de vraag “Waar zijn de piloten van L. Kortlang gebleven?” zou op 26 januari 1945 hebben geleid tot een inval van de SD bij de twee gezinnen Kortlang in Ermelo. Als eerste wordt een inval gedaan bij het gezin Kortlang, de vader van Kees, die (ook) Luther Kortlang heet. De vader van Kees wordt gearresteerd maar Kees weet te ontkomen en waarschuwt zijn neef Luther. De jongemannen houden zich schuil, maar Luthers vader Johannes en Luthers broer Joannes worden gearresteerd. Johannes heeft niks met het verzet te maken, is juist zeer voorzichtig maar wilde als architect niet voor de bezetter werken. Broer Joannes beschikte over een Ausweis (werkvergunning) en wilde niet onderduiken met zijn broer en neef omdat hij dacht dat hij veilig was. Vader en zoon Kortlang zitten gevangen in de Willem III-kazerne te Apeldoorn. Kees keert terug naar huis. Luthers zus Annie brengt hem vervolgens naar een onderduikplek, maar als ze thuiskomst wordt zijzelf met haar moeder en zus Petronella gearresteerd. De SD sommeert Luther Kortlang zich te melden bij de Jan van Schaffelaerkazerne in Ermelo, anders wordt het huis in brand gestoken en blijft zijn familie gevangen. Hij geeft gehoor aan de oproep en meldt zich op 27 januari, maar dan wordt alleen zijn oom Luther vrijgelaten. Op 24 februari worden zijn moeder en zussen vrijgelaten. Luther wordt overgebracht naar de Willem III-kazerne. In de hoop zijn familie vrij te pleiten bekent hij dat er piloten zijn ondergedoken bij de familie Van Geen op Huize Bijstein en bij het gezin Townsend in Ermelo. Hierop worden Henri van Geen en zijn vriend Wiete Rengers vanuit Kamp Amersfoort teruggehaald naar Apeldoorn. Bij een vluchtpoging wordt Rengers doodgeschoten. Ook de broers Townsend worden gearresteerd en een van hen belandt bij Luther in de cel, die hem om vergiffenis smeekt. De broers weten uit de kazerne te ontsnappen, maar Luther Kortlang wil niet mee. Wederom hoopt hij zo zijn familie te redden. De SD is echter onverbiddelijk: Luther Kortlang en Henri van Geen belanden in gevangenis de Kruisberg in Doetinchem. Ook Luthers vader en broer belanden in de Kruisberg.

Op 2 maart 1945 wordt Luther Kortlang gefusilleerd aan het Rademakersbroek bij Varsseveld in de Achterhoek, samen met Henri van Geen en 44 andere (verzets)mannen uit heel Nederland. Hun dood is een represaille voor het ombrengen van vier Duitse militairen door verzetsgroep De Bark, die in de laatste oorlogswinter z'n hoofdkwartier heeft in een boerderij in buurtschap De Heurne vlakbij Dinxperlo.

Luthers vader Johannes en Joannes Kortlang worden op 8 maart 1945 gefusilleerd bij Woeste Hoeve, als vergelding voor de aanslag op Rauter van 6 maart.

Het gezin Kortlang is voor de rest van hun leven getekend.

Meer lezen? https://de46vanhetrademakersbroek.nl/