Hendrik van Barneveld

Vergeten namenHet is alweer bijna 75 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog eindigde Hier in Amerongen herdenken we dat nog steeds, met eerbied. De namen van hen die gevallen zijn worden genoemd en in herinnering gehouden. Toch zijn twee namen, al die jaren vergeten. Twee Amerongse jongens, die hun leven gegeven hebben voor ons land. Beiden sneuvelden....... ver weg, op een ander oorlogstoneel. In het verre Indië. Beiden onder verschrikkelijke omstandigheden, gevangen genomen door de Japanse wrede krijgsmacht. Ik mag vanavond hun namen noemen, zodat ook zij niet vergeten worden.Ik noem Hendrik van Barneveld oud 30 jaar overleden te Hainan en Gerrit van Viegen oud 28 jaar overleden te Tarakan. Ik ken inmiddels het verhaal van onze Oom Henk, Hendrik van Barneveld. Op 30 augustus is hij in een Japans Krijgsgevangenkamp overleden. Doodsoorzaak ? "Overleden aan de gevolgen van ondervoeding, uitputting, honger en beestachtige behandeling" Zo staat het beschreven op de site van de Oorlogsgravenstichting. Voor ons als neven en nichten een Oom die we nooit gekend hebben. Slechts één uit het gezin van tien kinderen leeft nog en kan verhalen. Zijn zus Grietje, helaas kon ze hier niet aanwezig zijn. Dankzij mijn tante Grietje kwam ik ook op de naam van Gerrit van Viegen. Vorig jaar is postuum aan Hendrik van Barneveld het Mobilisatie Oorlogskruis toegekend. Erkenning voor een man die in de bloei van zijn leven slachtoffer is geworden van de allesverslindende oorlogsmachine. Zoals velen met hem. Na deze erkenning is onze Oom Henk nog meer voor ons gaan betekenen, hij staat in de belangstelling van onze hele familie. Uit nood geboren dienst genomen in het KNIL, Koninklijk Nederlands Indisch Leger. Eerst dienstplichtig, daarna voor een aantal jaren bijgetekend. Toen nog niet vermoedend waar hij in verzeild zou raken. Na zijn opleiding uitgezonden naar Ambon. Een toenmalige Nederlandse Kolonie. Hendrik was artillerist en gelegerd nabij het vliegveld Laha op Ambon. Het was bekend dat dit vliegveld tactisch erg belangrijk was voor Japan. Een land dat zich helemaal in de Tweede Wereldoorlog gemengd had. De aanval op Pearl harbour kennen we allemaal nog. En de Japanners kwamen, .........niet vanuit het Noorden, zoals verwacht, maar uit zuidelijke richting. Met ruim 5000 man. Op Ambon waren toen ongeveer 3900 militairen gelegerd, Ruim 200 Nederlandse militairen en de rest Australiërs. Ze waren niet opgewassen tegen de Japanse overmacht. Het Koninklijk Nederlands Indisch Leger, kon na twee dagen niets anders doen dan zich overgeven. Twee dagen later deed Australië hetzelfde. Alle militairen werden geïnterneerd in een kamp ten Noorden van de stad Ambon. Hieraan voorafgaand werden nog zo'n 300 Australische militairen op laffe wijze geëxecuteerd. Een oorlogsmisdaad. In juni 1942 worden alle krijgsgevangenen naar andere kampen getransporteerd. Hendrik komt na een afschuwelijke zeereis terecht op het eiland Hainan. Een dagboek uit die tijd vertelt het verhaal van de verschrikkelijke omstandigheden waarin de krijgsgevangen verbleven. Dit duurde ongeveer drie jaar.. 12 september 1945 worden de gevangenen bevrijd. Voor onze Oom Henk komt dit te laat. Hij is dan reeds 12 dagen daarvoor overleden. Pas na ruim een jaar hoort zijn familie via het Rode kruis van zijn overlijden, Ruim drie jaar lang niets van hem gehoord, in onzekerheid verkeerd. Zijn moeder, onze oma, wilde toen niet dat zijn lichaam naar Nederland gehaald zou worden. "Laat hem maar rusten " waren haar woorden. Hij is herbegraven in Hong Kong op het Sai Wan War Cemetery. Daar rust hij, een jong leven, volkomen zinloos aan zijn einde gekomen. En nu, nu weten jullie hier aanwezig, ook wie Ome Henk was. Inmiddels meer dan een bruine foto op een dressoir. Twee namen die we nu niet, maar nooit mogen vergeten, omdat wij niet mogen vergeten hoe wreed en zinloos oorlog is. Duizenden en nog eens duizenden gesneuvelde soldaten, altijd iemands vader, altijd iemands kind. Wij herdenken Hendrik van Barneveld en Gerrit van Viegen. Mogen zij rusten in Gods handen. Sluiten

Na het uitbreken van de oorlog met Japan landden eind Jan. 1942 sterke Japanse strijdkrachten op Ambon. Op dat moment werd Ambon verdedigd door 1131 Australische troepen (de z.g. Gull Force) en een paar 100 KNIL sodaten. Omdat de overmacht te groot was voor de geallieerde eenheden, moesten zij voor het Japanse Leger capituleren. Vervolgens werden zij op Ambon, in het Tantoei kamp geïnterneerd.Op 26 okt. 1942 werden ca 900 Australische krijgsgevangenen en 292 Ned. KNIL militairen met het Japanse Schip “Taiko Maru” op transport gesteld vanuit Ambon naar het Chinese eiland Hainan, dat door de Japanners was bezet. Het was een verschrikkelijke zeereis, waarbij vele krijgsgevangenen dysenterie kregen.Op 5 nov. 1942 kwam het in Yullin aan, dat aan de ZW. Kust van het eiland Hainan was gelegen; na aankomst werden de krijgsgevangenen in een vies kamp, het ”Hsiaso–Ling camp” ondergebracht. Van daaruit moesten de krijgsgevangenen onder verschrikkelijke en beestachtige omstandigheden iedere dag gedwongen werken in de ijzermijnen, steenfabriek of bij de aanleg van vliegvelden en wegen.Tegen het einde van de oorlog waren meer dan 70 Ned. militairen overleden, waaronder Korporaal Artillerie KNIL Hendrik van BARNEVELD, afkomstig uit Amerongen, NL. Hij overleed 30 aug. 1945 op het eiland HAINAN (Hsiaso-Ling) onder meer aan de gevolgen van ondervoeding, uitputting, honger en beestachtige behandeling. Hendrik van Barneveld ligt begraven op het Sai Wan War Cemetery te HONG KONG; vak/rij/nr.: 10 C 12. Sluiten