Franciscus Alphonsus van der Heijden

Franciscus Alphonsus van der Heijden wordt geboren op 29 januari 1896 in Netersel. Hij groeit op op de boerderij van zijn ouders en als hij oud genoeg is, neemt hij het bedrijf over. Daarnaast drijven hij en zijn vrouw Mina een kruidenierswinkel.

In de oorlog raakt Fons betrokken bij het verzet. Na de afkondiging door de bezetter van de Arbeitseinsatz en de invoering van de loyaliteitsverklaring voor studenten, verleent hij onderdak aan een groep “vaste” onderduikers. In januari 1944 stuit zijn zoon Jan in het veld op drie gevluchte Franse krijgsgevangenen. Fons neemt ze in huis, smokkelt ze de grens over en begeleidt ze naar Brussel, zoals hij dat ook doet met een aantal Engelandvaarders en vogelvrijen.

In maart 1944 komt hij aan het hoofd te staan van de groep Netersel van de Partizanen Actie Nederland (P.A.N.). Hij richt een verborgen luisterpost in voor berichten uit Londen. Op een ochtend wordt zijn dochter bij het melken aangesproken door een bij Vessem neergeschoten Engelse piloot. Ook die neemt Fons in huis. Drie weken lang logeert hij in het kippenhok, waarna hij, met behulp van contacten van Fons, via sluiproutes het land uit gesmokkeld wordt richting Antwerpen.

Op 17 september 1944 komen er honderden geallieerde vliegtuigen overvliegen over Bladel. Het is de start van operatie Market Garden, de bevrijding van Nederland. Vanaf de grond wordt er verwoed op de toestellen geschoten. Een tiental wordt neergehaald. Het verzet komt meteen in actie, ook Fons en zijn mensen. Ze halen overlevenden op en houden ze verborgen voor de vijand. In een schuilplaats aan het Heieind in Casteren bivakkeert enkele dagen lang in het diepste geheim een grote groep piloten en parachutisten.

Ook bij Fons thuis in Netersel wordt op de boerderij een gewonde parachutist ondergebracht, neergeschoten nabij het Bladels Bosch. Bij een huiszoeking in de vroege ochtend van 20 september vinden Duitse soldaten het bebloede uniform van deze parachutist in de bakoven. Fons zit op dat moment in de kerk samen met zijn jongste zoon Piet, die in het kerkkoor zingt. De onderduikers die op dat moment aanwezig zijn op de boerderij, worden voor ondervraging meegenomen naar het nabijgelegen café tegenover de kerk. Mina, Fons zijn vrouw, laten ze met rust. Fons wordt door de Duitsers opgewacht als hij uit de kerk komt en samen met zijn zoon Piet ook voor ondervraging naar het café geleid. Aangezien Fons niet weet wat er zich op de boerderij heeft afgespeeld en om de anderen te beschermen, bekent hij dat hij enkele piloten de weg gewezen heeft. De onderduikers en zoon Piet mogen gaan, Fons wordt weggevoerd. Op de keiweg krijgt hij nog de laatste zegen van de pastoor. Ook komt hij zijn oudere broer nog tegen en zegt: “Hou je goed Sjef, tot ziens.” Daarna wordt hij op een akker aan de rand van het dorp zonder enige vorm van proces gefusilleerd.

Inmiddels is het dorp vol met Duitsers gestroomd en vluchten zijn kinderen en onderduikers naar familie in Middelbeers, alleen zijn vrouw blijft bij hem, ze wil hem niet alleen achter laten. Bij zijn begrafenis zijn dan ook alleen zijn vrouw en een behulpzame landbouwer aanwezig.

De Amerikaanse piloot is pas later in de middag gevonden en krijgsgevangen gemaakt.

Kort na de bevrijding nemen oud-onderduikers het initiatief voor de oprichting van een gedachteniskapel. Het wordt een Mariakapel, gebouwd in 1947, aan de toenmalige Zandstraat, tegenwoordig de Fons van der Heijdenstraat.

“Hij stierf strijdend in het verzet”, zo heet het op de aan de kapel aangebrachte plaquette.